Helikopter Nasıl Uçar Helikopterler Havada Nasıl Kalır

Helikopter Nasıl Uçar Helikopterler Havada Nasıl Kalır

Helikopter adı Yunanca helix (sarmal) ve Pte- ron (kanat) sözcüklerine dayanır. Çalışma ilkesiyse şöyledir: Aracın üzerine yerleştirilen düşey ek­senli bir pervaneyle havada tutunma ve yer değiş­tirme. Pervane, aracın istendiğinde havada sabit bir noktada asılı kalmasını ve özellikle düşey doğ­rultuda inip kalkmasını sağlar. Havalanmadan ön­ce pistte hız almak zorunda kalan uçakla kıyaslan­dığında bu uçan araçlar neredeyse bir kuş gibi ye­re inip kalkma üstünlüğüne sahiptir.

Helikopterlerin ilk tasarımlarını Leonardo da Vinci’nin yaptığı görülüyor. Da Vinci insanların bir makine yardımıyla uçabileceklerine inanıyordu. Bu anlamda ilk helikopter tasarımlarını da o yap­mıştı. Sonraları 1840’da uçlarından buhar püskür­terek çalışan dönen palalar ilkesi, George Cayley adlı bir İngiliz buluşçu tarafından ortaya atılmıştı. 1877 yılında Milano’da Enrico Forlani’nin yaptığı ilk helikopter, insansız olarak havalandı ve uçtu. 1907 yılındaysa ilk pilotlu uçuş gerçekleştirildi. Bu uçuşta pilot, helikopteri yapan Paul Cornu’ydu. Bu Cornu’nun Louis Breguet’le birlikte yaptıkları araştırmaların bir sonucuydu. Ancak bü­tün bu çalışmalara karşın, döner kanatlı (pervaneli) hava taşıtlarına teknik bir merak olarak değil de, girilmesi çok zor bölgelere ulaşabilmek için kullanılan olağanüstü bir araç olarak kabul edil­mesi için 1940’ların sonunu beklemek gereke­cekti. ABD’de Sikorsky tarafından yapılan heli­kopterler çoğalırken, Fransa’da ilk ticari helikop­ter Alouette II, 1956’da piyasaya sürüldü. Gittik­çe yaygınlaşan helikopterler hızlı bir gelişme gös­terdi. 1967’den itibaren, Vietnam Savaşı’yla bir­likte helikopterler bir askeri taşıma ve müdahale aracı olarak benimsendi.

Helikopterler “döner kanatlar” olarak da ad­landırılan pervaneleri yardımıyla havada tutunabilir. Bir ya da birkaç pervaneye asılı olan bu taşıt­larda pervane, döndüğünde havaya karşı taşıtın ağırlığını dengeleyecek ve onu yerden kaldıracak yeterli bir kuvvet oluşturur. Helikopterler itme kuvvetini, havada tutunmalarını sağlayan pervane­den alırlar. Bu amaçla ya pervanenin adımı, ya da pervaneyi döndüren rotorun açısı değiştirilir. Per­vane havada, palalarının eğimi sayesinde tıpkı bir vidanın tahta içinde dönerek ilerlemesi gibi hare­ket eder; palaların eğimi büyüdükçe akışkan için­de dalma hızı yükselir. Pervanenin hücum açısı bü­yük oranda geriye itilen hava üzerinde bir itme kuvveti oluşturacak şekilde ayarlanır.

Döner kanat helikopterin yalnızca yükselme­sini değil, aynı zamanda ilerlemesini de sağlar. Bu birçok biçimde gerçekleşir: pervanenin dön­me hızıyla rotor adımının açıklığı arasında uyum sağlanır; pervanenin dönme eksenine belli bir eğim verilir ya da kuyruk rotoru, helikopteri ken­di çevresinde dönmeye zorlayan ana rotorun do­ğurduğu kuvvet çiftine karşı koyarak, yer deği­şirine ekseninin korunmasını sağlar. İyi düşünül­müş bir karşılık sistemi, uçağınkine benzeyen bir levyeyle bu mekanizmanın işlemesini sağlar.